Dược liệu hà thủ ô đỏ

Tên khoa học: Polygonum multiflorum.

Tên gọi khác: Thủ ô, giao đằng, dạ hợp, địa tinh, khua lình (Thái)..

Mô tả thực vật

• Đan sâm là một loại cỏ sống lâu năm, cao 30-80cm, toàn thân mang lông ngắn màu vàng trắng nhạt.
• Rễ nhỏ dài hình trụ, đường kính 0,5- 1,5cm, màu đỏ nâu.
• Lá kép, mọc đối: 3-5 lá chét, đặc biệt có thể có 7. Lá chét giữa thường lớn hơn cả. Lá kép có cuống dài, cuống lá chét ngắn có rìa. Lá chét dài 2-7,5cm, rộng 0,8-5cm. Mép lá chét có răng cưa tù. Mặt trên lá chét màu xanh, có các lông mềm màu trắng, mặt dưới màu xanh tro, cũng có lông nhưng dài hơn. Gân nổi ở mạt dưới, chia phiến lá chét thành múi nhỏ.
• Cụm hoa mọc thành chùm ở đầu cành hay ở kẽ lá, chùm hoa dài 10-20cm. Hoa mọc vòng, mỗi vòng 3-10 hoa thường là 5 hoa. Hoa có tràng màu xanh tím nhạt, 2 môi, môi trên trông nghiêng hình lưỡi liềm, môi dưới xẻ 3 thuỳ, thuỳ giữa có răng cưa tròn. Hai nhị ở môi dưới, bầu có vòi dài lòi ra ở môi trên.
• Quả nhỏ, dài 3mm, rộng 1,5mm. Mùa hoa từ tháng 5-8 (Tam Đảo) mùa quả tháng 6-9.

Mô tả:

• Dây leo bằng thân quấn, sống lâu năm. Thân mềm, nhẵn, mọc xoắn vào nhau. Rễ phình thành củ, màu nâu đỏ, củ nguyên có hình giống củ khoai lang.
• Lá mọc so le, hình mũi tên, gốc hình tim, đầu thuôn nhọn, dài 5 – 8cm, rộng 3 – 4cm, 3 – 5 gân xuất phát từ gốc lá, hai mặt nhẵn, mặt trên sẫm bóng; cuống dài khoảng 2 cm, phủ lông tơ, bẹ chìa mỏng, ngắn, có lông dài.
• Cụm hoa mọc ở kẽ lá hoặc đầu cành thành chùy phân nhánh, dài hơn lá; lá bắc ngắn; hoa nhỏ nhiều, màu trắng; nhị 8, thường dính vào gốc của bao hoa.
• Quả hình 3 cạnh, nhẵn bóng, nằm trong bao hoa, 3 mảnh ngoài phát triển thành những cánh rộng.
• Mùa hoa: tháng 9 -11; mùa quả: tháng 12 – 2.

Mô tả dược liệu:

Rể củ tròn, hoặc hình thoi, không đều, củ nhỏ để nguyên, củ to bổ đôi theo chiều dọc, hay chặt thành từng miếng to. Mặt ngoài có những chỗ lồi lõm do các nếp nhăn ăn sâu tạo thành. Mặt cắt ngang có lớp bần mỏng màu nâu sẫm, mô mềm vỏ màu đỏ hồng, có nhiều bột, ở giữa có ít lõi gỗ. Vị chát.

Phân bố:

Hà thủ ô phân bố rộng rãi ở nhiều nước cận nhiệt đới và nhiệt đới. Ở Việt Nam, có 1 loài là cây hà thủ ô đỏ. Trên thế giới, hà thủ ô đỏ có ở Trung Quốc, Bắc Lào, Nhật Bản và Ấn Độ. Ở Việt Nam, hà thủ ô đỏ chỉ có ở một số tỉnh vùng núi cao phía bắc. Cây mọc nhiều ở Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai, Sơn La….

Hà thủ ô là cây ưa khí hậu ẩm mát của vùng cận nhiệt đới và nhiệt đới núi cao. Cây ưa sáng và có thể hơi chịu bóng. Nơi mọc tự nhiên thích hợp nhất là các quần thể rừng núi đá vôi.

• Hà thủ ô đỏ ra hoa quả nhiều hàng năm. Sau khi quả già, phần thân leo trên mặt đất tàn lụi, hạt giống phát tán xung quanh và sẽ nảy mần vào mùa xuân hè năm sau. Hà thủ ô đỏ có khả năng tái sinh vô tính khỏe. Từ một đoạn thân hay đoạn củ là có thể tái sinh thành cây mới.
• Nguồn hà thủ ô ở nước ta trước đây khá dồi dào. Qua hàng chục năm khai thác và nạn phá rừng làm nương rẫy vùng phân bố tự nhiên của cây bị thu hẹp rất nhiều.

Bộ phận dùng:

• Rễ Đan sâm phơi hay sấy khô.

Thu hái, chế biến và bảo quản:

• Thu hái: vào mùa thu, khi lá khô úa,đào về rửa sạch đất, bỏ rễ con. Củ nhỏ để nguyên, củ to bổ đôi hoặc bổ tư, phơi hay sấy khô. Nếu đồ chín rồi phơi khô thì tốt hơn. Khi thu hái cần có ý thức giâm lại để cây thuốc tiếp tục phát triển.
• Chế biến: Lá có thể dùng làm rau ăn; dây lá cũng có thể dùng làm thuốc. Củ Hà thủ ô có thể dùng tươi, không chế hoặc chế với đậu đen, có nhiều cách làm: Đỗ đen giã nát cũng ngâm với Hà thủ ô đã thái miếng trong một đêm, sáng đem đồ lên rồi phơi nắng trong một đêm lại ngâm với đỗ đen, lại đồ và phơi, làm 9 lần. Củ Hà thủ ô ngâm nước vo gạo 24 giờ, rửa nước lại 1 lần nữa. Cho dược liệu vào nồi, rồi cho nước đỗ đen đến ngập tỷ lệ cứ 1kg Hà thủ ô, cho 100g Đỗ đen và 2 lít nước. Nấu đến khi gần cạn. Đảo luôn cho chín đều. Khi rễ củ đã mềm lấy ra bỏ lõi. Nếu còn nước đỗ đen thì tẩm, phơi cho hết. Đồ, phơi được 9 lần là tốt. Khi dùng thái lát hoặc bào thành phiến mỏng.

Công dụng:

• Bổ khí huyết: Khí huyết đều hư, cơ thể mệt nhọc vô lực, thở ngắn hơi, thiếu máu, nhức đầu, râu tóc bạc sớm, ra mồ hôi trộm, tim loạn nhịp, mất ngủ,…
• Bổ thận âm: Lưng đau, di tinh, liệt dương, phụ nữ bạch đới, dinh nguyệt không đều.
• Giải độc chống viêm: Mụn nhọt, thấp chẩn lở ngứa, bệnh tràng nhạc, viêm gan mạn tính.
• Nhuận tràng thông tiện: Thiếu máu vô lực dẫn tới đại tiện bí táo. Trĩ, đi ngoài ra máu cho kết quả tốt.

Chỉ định và liều dùng:

Ngày dùng 4-20g dạng thuốc sắc, hay tán bột uống, dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác, có khi người ta dùng cả dây lá.

Kiêng kị

Uống Hà thủ ô đỏ thì kiêng ăn hành, tỏi, cải củ. Đối với người có áp huyết thấp và đường huyết thấp thì kiêng dùng.

Đóng gói:

• Khối lượng tịnh: 500g
• Sản phẩm Sấy Khô được chọn lựa từ 100% nguyên liệu tuyển chọn. Đảm bảo đủ dưỡng chất, an toàn vệ sinh thực phẩm, không hóa chất độc hại. Và đặc biệt sản phẩm không chứa phẩm màu hoàn toàn tự nhiên.

Bảo quản:

• Bảo quản nơi khô ráo và thoáng mát
• Buộc chặt miệng túi kín sau khi dùng
• Sử dụng trong 06 tháng sau khi mở túi, ngưng sử dụng sản phẩm khi có dấu hiệu ẩm mốc, đổi màu.

Xuất xứ:

• Tại Việt Nam

Phân phối bởi:

Công ty OTV Hitech – Liên hệ ngay để được tư vấn và đặt hàng.